रामेश्वरम (rameshwaram) – चार दिशानिर्देशांमध्ये असलेले चार धाम केवळ श्रद्धाचे केंद्र नाहीत तर पौराणिक इतिहासाची पौराणिक कथा देखील आहेत. ज्याप्रमाणे सोन्या, रत्नांमध्ये सोनं, मानवांमध्ये हिरा, त्याच प्रकारे माणूसही अद्भुत आहे, या तीर्थक्षेत्रांमध्ये चारही धमांना स्वतःचं महत्त्व आहे. दक्षिण भारताची काशी समजल्या जाणार्‍या रामेश्वरम (rameshwaram) हे चार मुख्य मंदिरांपैकी एक आहे. चार धमामध्ये हा फक्त एक प्रमुख धाम नाही तर येथे स्थापित शिवलिंग १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक मानला जातो.
पौराणिक ग्रंथांमध्ये असे उल्लेख आढळतात की भगवान श्री राम जेव्हा लंकेवर चढले होते तेव्हा त्यांनी विजय मिळवण्यासाठी समुद्राच्या किनाऱ्यावर शिवलिंग बनवून भगवान शिवची पूजा केली होती. यावर प्रसन्न होऊन भगवान भोलेनाथ यांनी रामश्रीला विजयश्रीचा आशीर्वाद दिला. आशीर्वाद मिळाल्याबरोबर श्री रामाने विनंती केली की त्यांनी लोकांच्या कल्याणासाठी नेहमीच ज्योतिर्लिंग स्वरूपात रहावे.त्याची प्रार्थना भगवान शंकरांनी आनंदाने स्वीकारली.
या व्यतिरिक्त, ज्योतिर्लिंगाची स्थापना होण्याची एक कथा आहे आणि त्यानुसार भगवान श्री राम श्रीलंकेवरील विजयातून परतत होते, त्यांनी गंधमदान डोंगरावर विसावा घेतला, परंतु मुनिंनी श्री राम यांना सांगितले की ब्राह्मणस्त्र हा दोष आहे जो शिवचा दोष आहे. फक्त पूजा करून काढले जाऊ शकते. यासाठी भगवान श्री राम यांनी शिवलिंगासाठी हनुमानासह येण्यास सांगितले. हनुमान ताबडतोब कैलास येथे पोचला पण तेथे त्यांना भगवान शिव दिसला नाही.
हनुमान भगवान शिव यांच्यासाठी तपस्या करण्यास लागला आणि मुहूर्त यांचा काळ तिथे घालवला. शेवटी भगवान शिव शंकर यांनी हनुमानाचा हाक ऐकला आणि हनुमानाने शिवलिंगास भगवान शंकराचा आशीर्वाद प्राप्त झाला, परंतु मुहूर्त सोडण्याच्या भीतीने आई सीतेने विधिवत शिव सादर केले आणि ते श्री रामास दिले त्यांनी मुहूर्त वेळी स्थापना केली. हनुमान तेथे पोचल्यावर त्याने पाहिले की शिवलिंग आधीच स्थापित झाले आहे जेणेकरुन त्याला खूप वाईट वाटले.
त्यांना श्री राम हनुमानाच्या भावना समजल्या, त्यांनी हनुमानास समजावून सांगितले परंतु ते समाधानी नाहीत, मग श्री राम म्हणाले की जर त्यांनी स्थापित शिवलिंग उपटून घेतले तर मी हे शिवलिंग स्थापित करू. परंतु लाख प्रयत्नांनंतरही हनुमान हे करू शकले नाहीत आणि शेवटी बेशुद्ध झाल्यावर तो गांधमदान डोंगरावर गेला आणि जेव्हा आपली खळबळ उडाली तेव्हा त्याला श्री रामांनी जवळील शिवलिंग स्थापन केले आणि हनुमदीश्वर असे त्याचे नाव ठेवले.
पवित्र गंगा पाण्यातील रामेश्वरम मंदिरात ज्योतिर्लिंग जाळण्याला खूप महत्त्व दिले जाते. रामेश्वरममध्ये भगवान शिवची पूजा केल्यावर ब्रह्माच्या दोषांपासूनही मुक्ती मिळते असेही मानले जाते. रामेश्वरम हे दक्षिण भारतातील काशी मानले जातात कारण हे स्थान भगवान शिव आणि राम यांच्या कृपेने मुक्त झाले आहे.
wikipedia.org
View Comments
सुंदर.
धन्यवाद माऊली ?????