निर्जला एकादशी सणाची माहिती विडिओ सहित
सनातन धर्मात निर्जला एकादशी विशेष आहे. सनातन धर्मात २४ एकादशी आहेत. प्रत्येक एकादशीचे स्वतःचे खास महत्त्व आहे. परंतु ज्येष्ठ महिन्याच्या शुक्ल पक्ष एकादशी तिथीला पडणारी निर्जला एकादशी विशेष महत्वाची मानली जाते. या एकादशीला पिण्याचे पाणी पिण्यास मनाई आहे. याच एकादशीला निर्जला एकादशी असे म्हणतात. असं म्हणतात की या एकादशी व्रताचे पालन केल्यास सर्व २४ एकादशींचे फळ प्राप्त होते.
निर्जला एकादशी – कथा
पौराणिक कथेनुसार, जेव्हा महर्षि वेद व्यासांनी धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष या चार पुरुषार्थ देण्याकरिता पांडवांना एकादशीचे व्रत करण्याचा संकल्प करायला सांगितला, तेव्हा महाबली भीमाने विनंती केली – महर्षि, तुम्ही दर दिवशी एक दिवस उपवास ठेवण्याविषयी बोलले आहे. मी एका दिवसासाठीसुद्धा अन्नाशिवाय जगू शकत नाही – माझ्या पोटातील जो अग्नि आहे त्याला शांत ठेवण्यासाठी मला बर्‍याच बर्‍याच वेळा खावे लागेल. तर मी भुकेमुळे एकादशीसारख्या पुण्यापासून वंचित राहणार आहे काय?
भीमाच्या समस्येचे निदान करताना आणि त्याचे मनोबल वाढविताना महर्षी म्हणाले की, नाही कुंतीनंदन, धर्माचे हेच तर खास वैशिष्ट्य आहे की तो सर्वाना धारण करता येत नाही, सर्वांसाठी उपवासाचे काही नियम अगदी देखील प्रदान केले जातात. म्हणून तुम्ही जेष्ठ मासातील शुक्ल पक्षाच्या निर्जला नावाच्या एका एकादशीला उपवास करावा आणि वर्षातील सर्व एकादशींचे फळ तुम्हाला मिळेल. निःसंशयपणे, आपण या जगात आनंद, कीर्ती आणि प्राप्ती करून मोक्ष प्राप्त कराल..
वेदव्यासांच्या आश्वासनानिमित्त या एकादशीला व्रत करण्यास वृध्दार भीमसेन यांनीही मान्य केले. म्हणून, वर्षभर एकादशीचा उत्तम लाभ देणारी ही उत्कृष्ट निर्जला एकादशी, लोकांमध्ये पांडव एकादशी किंवा भीमसेनी एकादशी म्हणून देखील ओळखली जाते. असे मानले जाते की, या दिवशी जो स्वत: निर्जल राहतो तो ब्राह्मण किंवा गरजू व्यक्तीला शुद्ध पाण्याचे भांडे दान करतो. आयुष्यात त्याला कधीच कसलीच कमतरता भासत नाही. नेहमी आनंद आणि भरभराट असते.
निर्जला एकादशी – पद्धत
- सूर्यदेवाला जल अर्पण केल्यावर पिवळी फुले, फळे, अक्षत, दुर्वा आणि चंदन घेऊन भगवान विष्णूची पूजा करावी.
- मग ‘ओम नमो भगवते वासुदेवय’ या मंत्राचा जप करा. यानंतर निर्जला एकादशीची कथा वाचा आणि आरती करा.
- या दिवशी उपवास ठेवण्याचा नियम आहे. परंतु मनात काही शंका असल्यास किंवा व्रता संबंधित इतर काही माहिती हवी असल्यास ज्योतिषांचा, जानत्यांचा सल्ला घ्या.
- द्वादशीच्या दिवशी शुध्दीकरण करुन उपवास सोडायच्या मुहूर्ताच्या वेळी उपवास सोडावा.
- सर्वप्रथम भगवान विष्णूला भोग अर्पण करावे. भोगात गोड काहीतरी तरी नक्की असायला हवे.
- यानंतर प्रथम प्रत्येकाला देवाचा प्रसाद वाटप करा. जास्तीत जास्त देणगी व दक्षिणा देऊन ब्राह्मण व गरजूंना प्रसाद द्या.
- लक्षात ठेवा, उपवास सोडल्यानंतरच आपल्याला पाण्याचे सेवन करता येईल.
नियम
- ज्योतिषांच्या म्हणण्यानुसार गंगा दसराच्या दिवसापासून उपवासाने तामसिक भोजन सोडले पाहिजे.
- यासह, लसूण आणि कांदा वर्ज केलेले अन्न घ्यावे. रात्री जमिनीवर झोपा.
- दुसर्‍या दिवशी ब्रह्ममुहूर्तामध्ये जागे व्हा आणि सर्वात आधी श्रीहरींचे नामस्मरण करा.
- यानंतर, सकाळचे दैनंदिन कामं झाल्यानंतर आंघोळीच्या पाण्यात गंगाजल टाकून स्नान करा.
- मग पिवळे वस्त्र (कपडे) घाला. यानंतर सूर्यदेवाला अर्घ्य अर्पण करा.
शेतमालाची मोफत जाहिरात करण्यासाठी कृषी क्रांती ला अवश्य भेट द्या
ref: maharashtratimes