सेजे सुता भूमी पालखा - संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ७१५

सेजे सुता भूमी पालखा – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ७१५

सेजे सुता भूमी पालखा
निजलता उसांसया ।
गगन पासोडा मेरु कानवडा
ते सुख वाड पहुडलया ॥१॥
सहज संभोगु भोगु जाणवा ।
विजया होई मग भोगि राणिवा ॥२॥
कमळणी बाळा गुंफ़िती माळा
घालिती गळां देव कन्या ।
तिचिये शेजारीं सतरावी सुंदरी
चंद्रसूर्य दोन्ही चवरी ढाळिती ॥३॥
येकु त्यागी दुसरा भोगी
तिसरा योगी राजाइंद्र ।
चौथे द्वारीं अतीत पै
बैसले गुंफ़े ज्ञानदेवो ॥४॥

अर्थ:-

भूमीरूपी अंतःकरणाची पालखी करून, गगन म्हणजे हृदयाकाशरूपी पासोडी (कापड ) केली. व मेरू म्हणजे अहंकार कानवडा केला म्हणजे उशाला घेऊन निजला असता अतिशय सुखोपभोग होतो. तो सहज स्वरूपानंदाचा भोग समजावा. तरी तूं असा विजयी हो. मग तूं स्वराज्यसिद्धीचे ऐश्वर्य भोगशील. हे बाळा त्याकरितां तूं शुभेच्छादि फुलांची माळा तयार कर. मग तुला देवसंबंधी असलेली ब्रह्मविद्या माळ घालील वा सत्त्वांपत्यादि फुलांची माळ तयार करून तुला घालतील.आणि तिच्या शेजारी म्हणजे संबंधी जी सतरावी जोवनकला हीच एक सुंदरी तुला प्राप्त होईल. चंद्र सूर्य म्हणजे इडा पिंगळा ह्या चवऱ्या ढाळतील.या स्थितीत प्रारब्ध बलाने एक योगी असतो दुसरा त्यागी असतो. तर तिसरा इंद्रासारखा ऐश्वर्य संपत्र असतो. चवथे द्वारी मी तिघांच्याही पलीकडे असलेले जे मोक्षद्वार त्या गुहेमध्ये तपश्चर्या करीत बसलो आहे. म्हणजे ब्रह्मस्थितीत मी आहे. असे माऊली ज्ञानदेव सांगतात.