तुझिया गुणासाठीं लागलों भजनापाठीं ।
तुझी सगुणगोठी ह्रदयीं वसे ॥
मी म्हणें तें जीवन कीं
निर्गुण चैतन्यघन ।
व्याप्य व्यापक स्थान दुजें नाहीं ॥
विश्वाकारें जगडंबरला जो श्रुति
नेति नेति म्हणोनि ठेला ।
हेंची भावें विचारी भलें ॥
परि दृष्टी सगुण ह्रदयींचि हेचि
खुण परी न विसंबे तुझीया पाया रया ॥१॥
तूं एकुची एकला बाहिजु भीतरी ।
कोणा द्वैतपरी सांगो बापा ॥२॥
म्हणोनि परापर स्थूळसूक्ष्मादि विचार ।
तो तुझा सगुणची आधार मज वाटे ॥
म्हणोनी ते तुझी बुंथी हेचि
उरो आम्हां स्थिती ।
कीं द्वैताद्वैत भ्रांती न लगे मना ॥३॥
ते तुझेनि सुखें पडिपाडे आणि हें
मनची स्वयें उजाळें ।
तेथें थोडें बहु न निवडे ऐसें जालें ॥
तेथें आपुलेंची अंग विसर पडो ठेलें ।
शेखी सोंगची दुणावले रया ॥४॥
या मनाची भ्रांती फेडावया तो तुझा
सगुणभाव मज गोड लागे ।
पाहाते पाहाणियामाजि स्वयेंची
विस्तारलासी कीं देखणेंची होऊनी अंगें ।
त्रिपुटीसहित शून्याशून्य निमाले
ॐकार मार्गही न चले ।
रखुमादेविवरु विठ्ठले उदारे ।
सुख भोगिजे येणें अंगे रया ॥५॥
अर्थ:-
तुझ्या सगुणगुणाला भुलून तुझ्या प्राप्तीकरता भजनाच्या पाठीसी लागलो. त्यामुळे तुझ्या सगुण स्वरुपाच्या कथा सारख्या अंतःकरणांत राहतात. मी म्हणतो, निर्गुण चैतन्य हेच सगुण बनून सर्व जीवांचे जीवन आहे. त्या निर्गुण चैतन्याला व्याप्यव्यापकभाव उत्पन्न होण्याला दुसरे स्थानच नाही. ज्या श्रुति नेति नेति म्हणून थकल्या तोच विश्वाच्या आकाराने विस्तारला आहे. त्याचा मुख्यभक्तिने विचार करणे चांगले असले तरी अंतःकरणांत जी सगुण मूर्ति आहे. त्या सगुण मूर्तिच्या पायाचे चिंतन करण्यांत कधीही विसर पडू देणार नाही. एक अद्वितीय स्वरुप आंत बाहेर तूंच एक आहेस द्वैताचा प्रकार कोणाला सांगावा म्हणून तो त्या निर्गुण स्वरुपाविषयी पर अपर स्थूल सूक्ष्म इत्यादि विचार असला तरी मला मात्र सगुण स्वरुपाविषयीच आदर वाटतो. म्हणून ते तुझें सगुणरूप आमच्या समाधान स्थितीला शिल्लक उरो म्हणजे झाले. याशिवाय द्वैताद्वैत विचारांची भ्रांति माझ्या मनाला नको. त्या तुझ्या सगुण स्वरुपासारखे मोठे सुख मला दुसरे आवडत नाही. त्या निर्गुणस्वरुपाच्या ठिकाणी हे स्वतः मनच उदासीन होते. ज्याठिकाणी थोडे फार असे काही निवडता येईनासे होते. असा विचार केला म्हणजे हे तुझे सगुण सोंगच मनाला फार आवडले. या मनाची भ्रांती फेडण्याकरिता तुझ्या सगुण स्वरुपाच्या ठिकाणी भाव ठेवणे मला बरे वाटते. ह्या दृश्यदृष्ट्यादि भावामध्ये स्वतः तूं आपल्या स्वरुपाने विस्तार पावून सर्व जग आपल्या अंगाने तूंच झाला आहेस. ज्ञाता ज्ञान ज्ञेयादि त्रिपुटीसहवर्तमान शून्याशून्य ओंकार इत्यादि मार्ग त्यास्वरुपाच्या ठिकाणी करू शकत नाही.रखुमादेवीचे पती श्रीविठ्ठल त्यांचे उदारसुख याच विचाराच्या अंगाने भोगीत राहणे बरे असे माऊली सांगतात.
संत ज्ञानेश्वर अँप डाउनलोड करा.
