कान्हया गोवळु वारिलें न करी – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग १६८
कान्हया गोवळु वारिलें न करी ।
दसवंती सांगे अवधारी ॥
चौघी माया श्रृंगार करिती ।
तेथें विघ्नेश्वर जाले मुरारी ॥१॥
आनंदें दोंदिलु नाचे गदारोळें ।
पायीं घागूरलि नेंवाळें ॥
चर्मदक्षू पडले वेगळे ।
काढूनियां ज्ञानचक्षु दिधलें डोळेगे बाईये ॥२॥
गौळणी दाहा बारा मिळोनी सोळांची टोळी ।
एकी म्हणती यातें उभाचि कवळु
मा काय करिल ते गौळणीगे बाईये ॥३॥
आणिकी एकी साचा बोले तिचेविण
बहुसाल ते राहिलेसे भानुते धरुनी ॥४॥
तव मुक्ता दोन्ही आलिसे धांवोनि म्हणती
कृष्णा तूं निघ येथुनि ।
तीन नानावि तुझा पाठींच
लागतील औठावे राहे धरुनि ॥५॥
गौळणी म्हणती बाळा कान्हारे ।
वेल्हाळा सांडिरे । या मना आळारे ।
ऐसें ऐकोन बापरखुमादेविवरें विठ्ठलें
पवनु गिळितया वेळारेरे ॥६॥
अर्थ:-
कांही गौळणी वेणी फणी करीत असतां त्याठिकाणी भगवान श्रीकृष्ण गेला, व खोड्या करू लागला. तेंव्हा त्या गौळणीपैकी दसवंती नांवाची गौळण नंदाला सांगते हा तुमचा कृष्ण या क्षणास अमुक करू नको म्हटले की नेमके ते करावयास लागतो. आम्ही चार पाच गौळणी आपला नित्याचा शृंगार करीत असता त्यांत विघ्न करण्याकरिता श्रीकृष्ण तेथे गेला. तो दोदिल शरीराचा श्रीकृष्ण पायांत घागऱ्या वाळे घालून मोठ्या मोठ्यांने आरोळ्या ठोकून त्यांच्यापुढे नांचू लागला. तेव्हा त्याने तो नाच बघण्याकरता आमचे चर्मचक्षुचे ज्ञान बंद करून आम्हाला ज्ञानचक्षु दिले. त्यामुळे त्यांना आनंद तर झालाच परंतु त्याही कृष्णाबरोबर बोलू लागल्या दहा, बारा. सोळा जनींनी आपली टोळी करून असे ठरविले की हा नाचताना त्यालाच आपण मिठी मारू मग तो आपले काय करील. त्यानंतर दुसरी आणखी एक म्हणाली की काय सांगू ह्या नागिणीसारख्या बायकां सूर्यतेजाप्रमाणे तेजस्वी आहेत.इतक्यांत मुक्तकेशी असलेल्या दोघी धांवत येऊन कृष्णाला म्हणू लागल्या की तूं येथून निघ आणखी दुसऱ्या तीन गौळणी आहेत. त्या तुला धरतील म्हणून तूं तिन्हींच्या पलीकडे जाऊन राहा. गौळणी सांगतात बाळा कृष्णा सुंदरा असा हा तुझा मनाचा चाळा टाकून दे.असे त्या गोपीचे भाषण ऐकून माझे पिता व रखुमादेवीचे पती जे श्रीविठ्ठल, कृष्ण परमात्मा त्याने असे सांगणाऱ्या गोपीचे पवनु गिळिला’ म्हणजे चित्तहरण केले असे माऊली सांगतात.
