रवितेजकिरण फ़ांकलिया तेज - संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग २५६

रवितेजकिरण फ़ांकलिया तेज – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग २५६

रवितेजकिरण फ़ांकलिया तेज ।
उडेरे सहज तिमिर रया ॥१॥
तैसा तूं गभस्ति निवृत्ति उदारा ।
उगवोनि चराचरा तेज केलें ॥२॥
तेजीं तेज दिसे अव्यक्ताचा ठसा ।
उमजोनि प्रकाशा न मोडे तुझा ॥३॥
चंद्रोदयीं कमळें प्रकासिलितें ।
तैसें तुझें भरतें करी आह्मां ॥४॥
वृत्तीची निवृत्ति देखिली म्यां तुझी ।
हरपली माझी चित्तवृत्ति ॥५॥
ज्ञान ऐसें नांव ज्ञानदेवा देसी ।
शेखी तुवां रुपासी मेळविलें ॥६॥

अर्थ:-

ज्ञानेश्वर महाराज म्हणतात हे श्रीगुरू निवृत्तीराया सूर्योदयानंतर जसा जगताचा अंधार नाहीसा होतो. त्याप्रमाणे तुमचा अवतार या भूतलांवर झाल्यामुळे जगातील अज्ञान नष्ट करून ते तेजोमय केलेस. सूर्याप्रमाणे जे ज्ञान तुम्ही दिलेत ते मुळचे अव्यक्त ज्ञान, त्यावर विशेष ज्ञानाचा ठसा उठविला तरीही तुमचा स्वप्रकाश मोडत नाही. सूर्योदय झाला असता जशी कमळे प्रफुल्लित होतात. त्याप्रमाणे तुमच्या ज्ञानोपदेशाने आम्हा सर्व मुमुक्षुना ज्ञानाने आनंदाचे भरते येते. हे श्रीगुरूनिवृत्तिराया ! तुमच्या स्वरूपाचा विचार केला तर वृत्तीची निवृत्तीच झाली आहे असे दिसते. म्हणूनच तुमचे नांव निवृत्ति आहे. त्या अनुभवाने माझीही चित्तवृत्ति निवृत्त झाली. आणि माझे ज्ञानदेव हे नांव ठेऊन त्या ज्ञानदेवाला आत्मस्वरूपाचे ज्ञान देऊन, शेवटी तुम्ही आपल्या स्वरूपांत मला मिळवून घेतले. असे माऊली ज्ञानदेव सांगतात.